Cechy dobrego pisarza – jaki powinien być autor poczytnych książek?

7 stycznia 2025/Z życia pisarza

Aktualizacja: 12 stycznia 2025

Pisarze to bardzo różnorodna grupa, której nie da się zamknąć do jednej szufladki. Stereotypowo myślimy o nich jako o wrażliwych samotnikach, wnikliwych obserwatorach z dobrym warsztatem pisarskim. Nie zawsze to tak jednak wygląda. Nie sposób też wskazać jednego typu osobowości pisarskiej ściśle związanej z pracą twórczą. Czy można w takim razie wyróżnić cechy dobrego pisarza, które pomagają w tworzeniu poczytnych powieści i które można kształtować u siebie? Oczywiście, że tak! Kilka elementów wspólnych się znajdzie, ponieważ pisanie jest zajęciem wymagającym i nie każdy sobie z nim poradzi.

Spis treści

Jakie cechy powinien posiadać dobry pisarz? Podcast!

O cechach dobrego pisarza opowiadam w trzydziestym szóstym odcinku podcastu Didaskalia Joanny Bagrij. Zapraszam do posłuchania, jaki powinien być autor poczytnych kryminałów.

Gdyby odtwarzacz się nie załadował, skorzystaj z linku:https://creators.spotify.com/pod/show/jbagrij-pisarka/episodes/36–Cechy-dobrego-pisarza–jacy-s-autorzy-poczytnych-ksiek–Cykl-zyciaPisarza-e2td6vh/a-abnmd6m

Jakie cechy osobowości i charakteru mają pisarze wg koncepcji psychologicznych?

Każdego z nas można scharakteryzować poprzez temperament, charakter i osobowość. Nie wdając się w szczegóły, ogólnie można powiedzieć, że to, jacy się rodzimy, jak wpłynęło na nas środowisko, jak wychowała nas kultura i jakie zmiany charakteru świadomie wprowadzamy, ułatwia nam wykonywanie pewnych zadań, pełnienie ról, podejmowanie określonych prac i zawodów. To są pewnego rodzaju predyspozycje, tak jak talent pisarski, dzięki którym pewne czynności idą nam łatwiej, a inne trudniej. M.in. na tej podstawie (i teorii osobowości Carla Junga) wyrosła koncepcja kwestionariusza Myers-Briggs, MBTI (ang. Myers-Briggs type indicator), która pomaga w dopasowaniu umiejętności zawodowych i kształtowaniu ścieżki zawodowej.

Jaką osobowość mają pisarze wg koncepcji Myers-Briggs?

Więcej o MBTI poczytasz w Wikipedii. Zgodnie z koncepcją Myers-Briggs ludzi dzieli się na 16 typów osobowości w zależności od nasilenia każdej z 4 par cech:

introwertyczności a ekstrawertyczności,
pozyskiwania informacji poprzez poznanie i doświadczenie a poprzez intuicję,
kierowanie się logiką a uczuciami podczas podejmowania decyzji,
radzenia sobie z życiem poprzez osądzanie (trzymanie się stałych decyzji) a obserwację (elastyczne dopasowywanie się do sytuacji).

I według nasilenia poszczególnych cech pisarzy zalicza się przeważnie do dwóch typów osobowości MBTI (w różnych źródłach można znaleźć inne typy osobowości przypisane do pisarzy, źródłem poniższych jest Wikipedia):

INFJ (ang. introverted intuitive feeling judging) – introwertyk intuicyjny uczuciowiec osądzający, pot. Rzecznik
INFP (ang. introverted intuitive feeling perceiving) – introwertyk intuicyjny uczuciowiec obserwator.

Jakie cechy osobowości mają pisarze na podstawie powyższych typów osobowości?

Empatia – doskonałe odczuwanie uczuć innych osób
Intuicja
Wyobraźnia, kreatywność, otwarty umysł
Zaufanie do ludzi, lojalność wobec najbliższych
Wrodzone poczucie idealizmu, moralności, potrzeba posiadania silnego systemu wartości, odczuwania sensu we własnym życiu
Doskonali obserwatorzy
Determinacja
Zdecydowanie
Indywidualizm
Wysoka tolerancja na inność
Niska odporność na krytykę i konfliktowe sytuacje

Czy te cechy charakteru pisarza mogą opisywać? Oczywiście, jak i wiele innych profesji związanych ze sztuką, pracą z ludźmi, projektowaniem nowych rozwiązań. Niemniej te określenia dość dobrze pasują do autorów książek, bo podkreślają wrażliwą i wnikliwą naturę osób, które chcą się podzielić swoimi przeżyciami ze światem czy uwypuklić dany problem.

Sprawdź też, jak wygląda praca pisarza.

Czy trzeba posiadać konkretne cechy osobowości, aby zostać dobrym pisarzem?

Absolutnie nie. Kwestionariusz MBTI przytoczyłam jako ciekawostkę, choć musisz przyznać, że wylistowane cechy pasują do stereotypowego pisarza. Jednak jak wspomniałam na początku, autorzy są różni, a przede wszystkim zajmują się różnymi typami literatury. Reportażysta, który także jest pisarzem, musi być mocno ekstrawertyczny, mieć taką łatwość nawiązywania kontaktów, dzięki czemu swobodnie rozmawia z ludźmi, pozyskuje informacje, zbiera materiały do swojej książki.

Cechy dobrego pisarza, bez których nie da się napisać książki

O ile do cech osobowości i charakteru za bardzo bym się nie przywiązywała, o tyle poniższe zestawienie to moim zdaniem takie must-have umiejętności i predyspozycji pisarskich. Dlaczego? Powodem jest specyfika samej pracy nad książką.

Jakie cechy powinien mieć dobry pisarz?

Kreatywność i wyobraźnia, otwartość na świat – to podstawowe umiejętności pisarza potrzebne do napisania każdej książki, autobiografii, czy nawet tej opartej na faktach. W tym ostatnim przypadku trzeba umieć wyobrazić sobie pewne sytuacje, przebieg zdarzeń i reakcji ludzi.
Zmysł obserwacji i empatii – dostrzeganie stanów emocjonalnych innych osób, ich reakcji, zjawisk zachodzących w świecie przyrody pomaga budować doświadczenia i wrażenia, które można przenieść do książki, podkreślić je, uwypuklić dany problem, opisywać emocje w powieści odczuwane przez bohaterów.
Logiczne myślenie – przydaje się szczególnie do konstruowana spójnej fabuły, układania wątków w jasny i konkretny ciąg przyczynowo-skutkowy,
Ciekawość poznawcza i chęć do poszukiwania informacji – pisać można o różnych rzeczach, ale im szersze zainteresowania ma pisarz, tym ma większą wiedzę, którą może wykorzystać w swojej powieści. Ważna jest również umiejętność pozyskiwania informacji, przeprowadzania researchu do ksiązki, gdy pewnych informacji brakuje.
Umiejętność rozwiązywania problemów i pokonywania trudności – podczas pisania będą pojawiały się trudności, kryzysy pisarskie, może i syndrom pustej strony. Podłoże tych problemów może być różne, ale jeśli jest powiązane z brakiem pomysłu na fabułę, to konieczne będzie poszukanie rozwiązania (np. wprowadzenie nowej postaci, zmiana historii, posprzątanie zapętlonych wątków).
Wytrwałość i cierpliwość – pisanie książki to proces pochłaniający bardzo wiele czasu i energii. Trzeba mieć w sobie dużo samozaparcia, wytrwałości i chęci do długoterminowych projektów i nie zniechęcać się zbyt łatwo.
Zdyscyplinowanie – faktyczne pisanie to czasochłonne zajęcie, które nie zawsze sprawia tyle samo przyjemności co oglądanie serialu na Netflixie. By pisać, trzeba znaleźć wewnętrzną motywację do pisania, odrzucić rozpraszacze i przestać szukać wymówek, np. brak czasu. Najlepiej ułożyć sobie plan, postawić cele i działać.
Zdrowe podejście do krytyki – niestety surowa i czasami niesprawiedliwa ocena pracy pisarza, komentarze i recenzje w internecie mogą podciąć skrzydła lub nawet załamać. Trzeba nauczyć się, jak radzić sobie z krytyką książki i starać się wyciągać konstruktywne wnioski z opinii czytelników i recenzentów.
Umiejętność wyrażania myśli w prosty, klarowny sposób – wiele osób mówi, że chciałoby napisać książkę, że ma tyle do powiedzenia, ale tylko garstka potrafi ułożyć swoje myśli i przemyślenia w logiczne zdania. Wcale nie tak łatwo napisać klarownie to, co siedzi w naszej głowie.
Dobry warsztat pisarski – wysoki poziom umiejętności pisarskich oczywiście pomaga w pisaniu. Nie jest to jednak must-have, ponieważ o poprawność językową mogą zadbać profesjonalni redaktorzy.

Jakie cechy mają najlepsi pisarze?

Super pisarze, którzy stają się znani na całym świecie, otrzymują liczne nagrody, są chwaleni przez krytyków, moim zdaniem wyróżniają się czterema poniższymi cechami.

Jakie cechy powinien posiadać pisarz wybitny?

Znajomość literatury – by móc się do niej odnieść w swoim dziele, nawiązać, puścić w ten sposób oczko do obytego czytelnika.
Bogate słownictwo – dopasowane do stylu książki, jej charakteru, co ułatwia samo pisanie (nie trzeba sprawdzać w słownikach związków frazeologicznych), ale również podnosi poziom książki.
Warsztat pisarski na bardzo wysokim poziomie – że redaktor nie jest w ogóle potrzebny J.
Niezależność i umiejętność dopasowywania się do trendów – tu mamy dwie przeciwstawne rzeczy, ponieważ dobre książki to takie, które albo wpisują się w obecne trendy, w to, co ludzie lubią czytać, albo przełamują schematy, szokują i same wyznaczają nowe kierunki rozwoju literatury. Nie oszukujmy się – to w końcu czytelnicy oceniają pracę pisarza i niejako przesądzają o sukcesie na rynku książki.

Jakie cechy powinien mieć dobry pisarz – podsumowanie

Dobry pisarz powinien być przede wszystkim sobą. Jeśli lubisz pisać, masz coś do powiedzenia i sprawia Ci to przyjemność, nie martwi się, jeśli nie masz powyższych cech osobowości pisarskiej lub cech dobrego pisarza. Oczywiście jeśli będziesz nad sobą pracować, np. nad motywacją, warsztatem, kreatywnością, to rozwiniesz swoje umiejętności i staniesz się lepszy w pisaniu. Ważne, aby doświadczać świata i ludzi, zbierać informacje, rozmyślać, tworzyć fikcyjne światy w swojej głowie, a potem przelewać myśli na papier. Pisarz to przede wszystkim osoba, która zamienia to, co ma w głowie, na słowa i zdania. Bez tego nie można stać się autorem żadnej, a co dopiero poczytnej książki.

Źródła i dodatkowe informacje