Jak napisać zakończenie książki? Porady dla poszukujących inspiracji na mocny koniec powieści

Pisarz może utknąć na każdym etapie pisania książki. Czasami brakuje pomysłów, a niekiedy pojawia się strach o przekombinowanie fabuły. Najgorszym momentem na brak weny jest zakończenie powieści. 350 stron napisanych, 5 bohaterów uśmierconych, postaci doskonale zarysowane i co dalej? Jak rozwiązać akcję, dokończyć mrożącą w żyłach historię, namiętny romantyk lub porywającą obyczajówkę? W jaki sposób postawić kropkę nad i, aby czytelnik nie mógł spać z wrażenia? Mam dla Ciebie kilka rad, jak przygotować dobry koniec książki.

 

Jak zakończyć powieść? 7 typów finałów książki lub opowiadania

Czytając różne książki, z pewnością zauważyłeś, że autorzy najczęściej korzystają z zakończenia typu:

 

jak zakonczyć książkę

  • Happy end – najczęściej spotykane w romansach, historiach obyczajowych, częściowo w kryminałach. Wszystko dobrze się kończy, główny bohater odnajduje radość w życiu albo rozwiązuje swoje problemy (a w powieściach kryminalnych po prostu żyje 😉 ),
  • Smutne – splot wydarzeń doprowadza do tragedii, której nie można w żaden sposób naprawić. Jest to przeciwstawne zakończenie opowiadania w stosunku do poprzedniego typu; czytelnik musi zmierzyć się z gorzkim rozwiązaniem podobnym do prawdziwej rzeczywistości,
  • Otwarte – mój ulubiony rodzaj finału kryminałów i thrillerów. Czytelnik sam musi odpowiedzieć sobie na pytanie, co tak naprawę się wydarzyło, kto zginął, a kto przeżył. Towarzyszące uczucie tzw. mindfucku skłania do dłuższej refleksji. Otwarte zakończenia powieści pozostawiają także miejsce na kolejną część, która wyjaśni wszystkie wątpliwości (zastosowałam je w Pograniczniku),
  • Zaskakujące nieoczekiwany zwrot akcji, pojawienie się nowego bohatera, odwrócenie ról postaci może również kończyć książkę,
  • Rozczarowujące – pozostawia niedosyt u czytelnika, który albo nie zgadza się z finałem fabuły, albo chciałby dowiedzieć się nieco więcej na temat motywów bohaterów, splotów wątków. Nie powstaje z braku pomysłu autora na zakończenie książki, ale jest powodem odmiennej wizji twórcy od oczekiwań czytelników,
  • Podsumowujące fabułę – spina wszystkie wątki, wyjaśniając, co się tak naprawdę stało i jak potoczyły się dalsze losy poszczególnych bohaterów. To rozwiązanie wykorzystałam w Oddechu Śmierci, choć w przypadku kryminałów takie oczywiste zakończenia nie zawsze spotkają się z uznaniem czytelników, którzy nie chcą być prowadzeni za rękę, a wolą samodzielnie wgryzać się w umysł mordercy,
  • Będące wstępem do czegoś nowego – w niektórych książkach można spotkać się z finałem stanowiącym jednocześnie początek kolejnej części. Płynne przejście od podsumowania fabuły do zaprezentowania nowej akcji musi być bardzo umiejętnie wprowadzone. Autor nie powinien zdradzać zbyt wiele z kolejnej powieści, ale jednocześnie nie może zapomnieć o wyjaśnieniu wszystkich wątków kończącej się historii.

 

To moja własna klasyfikacja, którą zaobserwowałam dzięki przeczytanym książkom. Jak już wspomniałam, uwielbiam nieoczywiste zakończenia powieści, wprowadzające zamieszanie w moim umyśle. Dużo jednak zależy od gatunku, w którym tworzysz. Fani obyczajówek preferują happy end, a z kolei zwolennicy powieści przygodowych czekają na bardzo zaskakujący finał.

 

Obejrzyj filmik, w którym streszczam wszystkie porady dotyczące szukania pomysłu na zakończenie książki.

 

Gdzie poszukiwać pomysłów na zakończenie powieści, kiedy brakuje inspiracji?

Większość pisarzy nie ma precyzyjnego planu fabuły książki przed rozpoczęciem jej pisania. Proces twórczy jest tak fantastycznym zjawiskiem, że nowe pomysły rodzą się z każdą kolejną zapisaną kartką, autor żyje wraz ze swoimi bohaterami, zmieniając ich losy, kierując ich na odpowiednie tory. Dlatego też często zdarzają się niestety chwile zwątpienia, brak weny, blokada czy kryzys twórczy. I najgorzej, kiedy ta sytuacja przytrafi się przy samym końcu powieści.

 

Osobiście nie miałam problemu ze znalezieniem pomysłu na zakończenie swoich książek, chociaż w trakcie pisania obawiałam się, aby nie przekombinować tworzonej historii. Niemoc pisarska pojawiała się u mnie gdzieś w połowie powieści, gdy to zastanawiałam się, kim będzie mój zabójca i jak policja odgadnie jego tożsamość :). Doskonale potrafię sobie wyobrazić, jak frustrująca może być sytuacja utknięcia przed samym finałem. Co wtedy zrobić?

 

zakończenie książki

  • Odpocznij od swojej książki – wiem z doświadczenia, że najlepsze pomysły pojawiają się nieoczekiwanie. Jeśli będziesz intensywnie myśleć nad zakończeniem swojej książki i zrobisz sobie przerwę na kilka dni (uważaj, aby tygodnie nie przerodziły się w miesiące!), Twój umysł podświadomie popracuje nad znalezieniem odpowiedzi. W odpowiedniej chwili skojarzysz fakty, może sytuacja z życia codziennego zainspiruje Cię do stworzenia niesamowitego zakończenia.
  • Sięgnij po dobrą pozycję z gatunku, w którym tworzysz – czerpanie inspiracji z twórczości innych to nic złego. Nie namawiam Cię do kopiowania rozwiązań, ale podpatrywania sposobów na rozwiązanie akcji.
  • Poradź się bliskiej osoby – porozmawiaj z osobą, której przeczuciu ufasz lub odezwij się do innego pisarza. Opowiedz, w jakim punkcie książki się znajdujesz. Patrząc na Twoją historię z innego punktu, może doradzić Ci kilka ciekawych sposobów na to, jak zakończyć kryminał, romans lub powieść obyczajową. Możesz także zamówić u mnie konsultacje pisarskie.
  • Stań się swoim czytelnikiem – pomyśl, jakiego zakończenia oczekiwałaby osoba czytająca Twoją powieść, jakie Ty chciałbyś poczuć emocje, nad czym chciałbyś się zastanawiać, przewracając ostatnią stronę swojej książki.
  • Przygotuj kilka wariantów zakończeń i wybierz najlepsze – polecam rozpisanie finału na kartce, np. w postaci mapy myśli, ciągu przyczynowo-skutkowego, schematu, który zobrazuje Ci całą historię. Przygotuj kilka zakończeń i wybierz to, do którego będziesz najbardziej przekonany.

Sprawdź, jak stworzyć bohatera książki.

 

Pamiętaj – nic na siłę. Jeśli czujesz kompletną pustkę albo nie odpowiada Ci koniec powieści, który przygotowałeś, daj sobie czas. Przeczytaj to, co do tej pory napisałeś, raz jeszcze przemyśl, czy nie wprowadzić zmian w fabule. Wczuj się w swoją historię, a bohaterowie poprowadzą Cię do zakończenia książki. Wiem, że brzmi to górnolotnie, ale ja właśnie w taki sposób pracuję – wtapiam się w tworzoną historię i podążam ramię w ramię z postaciami powieści. A jeśli potrzebujesz przegadać koniec swojej powieści, zapraszam na recenzję książki przed wydaniem – oferta pod linkiem.



Zacznij od końca – metoda poszukiwania pomysłu na koniec kryminału na początku pisania

Podrzucę Ci jeszcze jeden pomysł – przygotuj zakończenie książki na samym początku, na etapie tworzenia bohaterów i fabuły. Na warsztatach z kreatywnego pisania ta metoda jest często podrzucana początkującym autorom kryminałów, którzy nie chcą przekombinować swojej historii. Nie zawsze musisz iść po nitce do kłębka – możesz zrobić to zupełnie na odwrót. Kiedy przed oczami będziesz mieć koniec powieści i jej początek, pozostanie Ci wyznaczenie chronologii wydarzeń opowiadania tak, aby wszystko spinało się w logiczną całość.

 

Jak zakończyć książkę, która zapadnie w pamięć? Postaw na emocje!

koniec kryminałuAutorzy mają różne pomysły na finał swojego dzieła. Jedni postępują bardzo schematycznie, trzymając się dobrych praktyk danego gatunku albo swojego osobistego wzoru (często podobne zakończenia zauważam w sagach), a inni stawiają na nieoczywistości i zaszokowanie czytelnika. Niemniej najbardziej zapadają nam w pamięć te rzeczy, które wzbudzają w nas silne emocje. Do dzisiaj pamiętam, że mocno przeżywałam śmierć Dumbledore’a w jednej z części Harrego Pottera, bo dla mnie była to postać kształtująca całą fabułę. I tym warto kierować się, poszukując idealnego zakończenia książki.