Zmęczenie umysłowe i jego wpływ na kreatywność. Sprawdzone sposoby na zmęczenie podczas pisania

Aktualizacja: 12 czerwca 2024

Zmęczenie umysłowe dopada każdego. A w szczególności jest to bolączka ambitnych i aktywnych osób, które poza pełnoetatową pracą siadają przed komputerem i zabierają się za pisanie własnej książki, opowiadania, bloga. Problem nasila się, kiedy praca zarobkowa również wiąże się z redakcją lub korektą tekstu – mózg po jakimś czasie się przeciąża i brakuje nam motywacji, weny twórczej lub zapału do pisania. Pojawia się frustracja i mnóstwo negatywnych emocji. Nie lekceważmy więc zmęczenia poznawczego. Nauczmy się po prostu sobie z nim radzić. Jak? Specjalnie dla Ciebie podrzucam 10 sprawdzonych sposobów na odpoczynek i przezwyciężenie zmęczenia podczas pisania.

Sposoby na zmęczenie podczas pisania – podcast!

O zmęczeniu poznawczym i sposobach na efektywny odpoczynek opowiadamy także w jednym z odcinków podcastu Didaskalia Joanny Bagrij. Posłuchaj, jeśli taka forma przemawia do Ciebie lepiej niż tekst.

Gdyby odtwarzacz się nie załadował, skorzystaj z linku: https://podcasters.spotify.com/pod/show/jbagrij-pisarka/episodes/29–Zmczenie-poznawcze-a-kreatywno–Sposoby-na-zmczenie-podczas-pisania-Cykl-EmocjePisarza-e2kqeg2

Poznaj dobrze swojego wroga – czym jest zmęczenie umysłowe?

Zmęczenie umysłowe, inaczej określane jako zmęczenie poznawcze, mentalne czy psychiczne to stan, który odczuwamy po wykonaniu pracy umysłowej i zaangażowaniu naszego mózgu w wiele złożonych procesów myślowych. Takiego zmęczenia możemy doświadczyć podczas nauki, programowania, tworzenia koncepcji planu marketingowego, pisania artykułu czy właśnie książki. Nasz mózg męczy się, gdy przez wiele godzin przetwarza informacje, analizuje je, wnioskuje, planuje, a finalnie podejmuje decyzje.

Zmęczenie poznawcze może też wynikać z przebodźcowania. Pewnie znasz to zjawisko doskonale na własnej skórze. To sytuacja, w której umysł musi radzić sobie z wieloma docierającymi do niego bodźcami. Wszystkie w jakimś stopniu przetwarza, ocenia, czy coś musi z nimi zrobić, zachowuje w pamięci lub wyrzuca. To bardzo skomplikowany mechanizm, a gdy bodźców jest za dużo, przechodzi do przeciążenia. I w konsekwencji przychodzimy do domu po pracy zmęczeni, chociaż tylko czytaliśmy i odpisywaliśmy na maile w biurze pełnym ludzi, ich problemów, muzyki, krzyków, odgłosów dobiegających z ulicy.

Sprawdź też wskazówki na automotywację do pracy.

Jak rozpoznać zmęczenie poznawcze?

Ten rodzaj zmęczenia może dawać dość podobne objawy jak zmęczenie fizyczne, choć częściej wiąże się z zaburzeniem równowagi psychicznej i emocjonalnej. Przeciążony mózg zaczyna słabiej działać, a że jest centrum dowodzenia całego organizmu, mogą nam szwankować różne układy. Zdecydowanie jednak najczęściej jest to sam układ nerwowy i mózg.

Przemęczenie umysłowe – objawy

• Brak chęci i motywacji do robienia czegokolwiek.
• Problemy z koncentracją, pamięcią, skupieniem uwagi.
• Apatia, brak werwy do podjęcia działania, które zwykle sprawia nam wiele radości.
• Predestynacja – odkładanie ważnych spraw na później.
• Chęć snu, klejące się oczy, skłonność do drzemek.
• Zniechęcenie, rozdrażnienie, irytacja.
• Uczucie niepokoju, stresu.
• Odczuwanie frustracji i wyładowywanie jej na innych bez powodu.
• Wpadanie w złość, wybuchy agresji.
• Fizyczne dolegliwości – bóle głowy, kręgosłupa, nerwobóle, bóle napięciowe.

Jak zmęczenie poznawcze wpływa na pracę twórczą?

Gdy Twój mózg będzie przemęczony, trudniej będzie Ci go zaprząc do pracy. Nie będziesz miał motywacji do pisania, zaczniesz wynajdywać zadania zastępcze (np. oglądanie seriali), możesz odczuwać syndrom pustej kartki albo dopadnie Cię kryzys twórczy. Będziesz miał wrażenie, że nic nie jesteś w stanie napisać, żadne pomysły nie wpadają Ci do głowy, a cała stworzona do tej pory opowieść nadaje się do wyrzucenia do kosza. I jeśli w tym momencie nie rozpoznasz, że jesteś po prostu przemęczony, możesz zacząć umniejszać swoim umiejętnościom i zdolnościom. Skończy się to spadkiem samooceny, samopoczucia i własnej wartości. Ale – wystarczy powiedzieć stop i po prostu (albo aż!) odpocząć.

Czy zmęczenie umysłowe może pojawić się podczas pisania książki?

Oczywiście. Pisanie książki to przecież nie tylko klepanie w klawiaturę i zastanawianie się, gdzie postawić przecinek. To rozbudowana praca analityczna i konceptualna, tworzenie czegoś zupełnie od podstaw. To normalne, że po wielogodzinnej pracy przy komputerze będziesz odczuwać nie tylko ból karku czy nadgarstków, ale także poczujesz wyczerpanie psychiczne i zmęczenie poznawcze. Pisarze, redaktorzy i copywriterzy, choć często niedoceniani i mało opłacani, codziennie zmagają się z trudnymi zadaniami.

Sposoby na zmęczenie podczas pisania – 10 wskazówek

I w końcu przeszliśmy do sposobów na zmęczenie poznawcze. Gdy poczujesz, że nie masz siły na pisanie, wena nie przychodzi, a Ty patrzysz tylko w migający kursor na ekranie komputera, od razu zastosuj dopasowane do Twoich potrzeb rozwiązanie!

Dobrze się wyśpij

Najlepszą poradą dla zmęczonego pisarza jest sen. Jeśli czujesz, że masz ciężkie powieki, trudno jest Ci się skoncentrować, a każde kolejne napisane zdanie brzmi koślawo, nie męcz się – zamknij edytor tekstowy, ubierz się w piżamę i wyśpij się porządnie. Pozwól sobie na nieprzerwany przynajmniej 7-godzinny sen. Twój umysł tak jak i mięśnie potrzebuje odpoczynku.

Sprawdź też, jak wrócić do pisania po przerwie.

Pozwól sobie na drzemkę

Zmęczenie umysłowe podczas pisania można zniwelować, robiąc krótką drzemkę. Pamiętaj jednak, aby kilkuminutowy sen w ciągu dnia nie wszedł Ci w krew, ponieważ jeśli organizm się do niego przyzwyczai, nie będziesz mógł dobrze funkcjonować, gdy danego dnia z niego zrezygnujesz. Efektywna drzemka trwa do 30 minut.

Poświęć kilkanaście minut na zapychacze czasu

Czasem sposobem na zmęczenie mogą być także tzw. zapychacze czasu – przez kilka minut poprzeglądaj profile na Facebooku, zagraj w gierkę, pooglądaj wideo ze śmiesznymi kotami. Pamiętaj, że mózg potrzebuje różnorodności. Chwila przerwy dostarczy Twojemu genialnemu umysłowi innych bodźców, które pomogą mu się nieco zrelaksować.

Sprawdź, czym jest talent pisarski.

Ruch i aktywność fizyczna

Czasami to zmęczenie psychiczne nie pozwala pisarzowi skupić się na pisaniu książki. W oczyszczeniu umysłu pomoże aktywność fizyczna, a w szczególności sporty wymagające koncentracji i wzmożonej czujności. Gdy biegasz, jeździsz na rowerze, grasz w tenisa, musisz skupiać się na tym, co dzieje się wokół Ciebie. Przestajesz myśleć o problemach oraz nurtujących Cię kwestiach, a tu i teraz wychodzi na pierwszy plan. Organizm fizycznie się męczy, a umysł odpoczywa. I choć po porządnym treningu możesz nie mieć energii na nic, kiedy weźmiesz orzeźwiającą kąpiel i zjesz coś pożywnego, nabierzesz nowych sił na pisanie.

Zrezygnuj z alkoholu

Pomysłowość pisarzy i ich kreatywność często kojarzona jest z alkoholem. Czasami lampka wina lub drink pomagają w pisaniu książek, jednak nie wtedy, gdy jesteś zmęczony. Alkohol w zmęczonym organizmie wzmaga senność, powodując spadek koncentracji, tzw. bełkotliwość myśli (niemoc w znalezieniu ciekawego pomysłu na książkę), trudności w pięknym składaniu zdań. Zrezygnuj z procentów, kiedy czujesz, że brakuje Ci energii.

Nawadniaj organizm

Utrata 2% wody z organizmu powoduje pogorszenie kondycji psychofizycznej, czyli bóle głowy, problemy z koncentracją i poczucie senności. Zmęczeniu podczas pisania można łatwo zapobiegać, nawadniając organizm. W pobliżu komputera miej zawsze coś do picia – herbatę, wodę z cytryną, sok. Unikaj napojów, które mogą wypłukiwać minerały, a także nie przesadzaj z dosładzanym piciem.

Sięgaj po napoje pobudzające (z umiarem!)

Niektórym na zmęczenie w pracy umysłowej pomaga kawa. W moim przypadku akurat nie działa, ale jeśli Ciebie pobudza kofeina, przygotuj sobie aromatyczny napój. Pamiętaj jednak, aby nie przesadzać z napojami bogatymi w kofeinę i teinę – łatwo się od nich uzależnić. Ponadto jeśli organizm przyzwyczai się do tych substancji, uodporni się na ich działanie, a Ty nie zlikwidujesz zmęczenia podczas pisania.

Sprawdź, jak poradzić sobie z korektą i redakcją książki.

Zmień nawyki żywieniowe

Dieta ma wpływ na funkcjonowanie całego organizmu. Podczas pracy łatwo zgubić rachubę czasu, zapominając o pełnowartościowym posiłku. Staraj się nie sięgać po słodycze i słone przekąski podczas pisania. Choć są smaczne, zawierają duże ilości cukru, który szybko dostarcza energii, ale jego nadmiar powoduje wzrost poziomu cukru we krwi, często wpływając na uczucie senności. Węglowodany szybko się metabolizują, przez co za chwilę znów czujemy się głodni.

Aby efektywnie pracować i rzadziej odczuwać poczucie zmęczenia, dietetycy polecają wzbogacenie diety m.in. o takie produkty jak:

• orzechy – dobrze wpływają na pracę mózgu dzięki niezbędnym nienasyconym kwasom tłuszczowym,
• banany – źródło węglowodanów, potasu, magnezu; niwelują zmęczenie,
• zielona herbata – zawiera antyoksydanty chroniące przed stresem komórkowym, podnosi poziom energii,
• szpinak – podnosi poziom żelaza we krwi, redukując uczucie senności,
• woda kokosowa – choć mało smaczna, zawiera bardzo dużo cennych mikroelementów, doskonale nawadnia organizm (sprawdza się też na kaca )
• kakao lub gorzka min. 70% czekolada – doskonałe źródło energii,
• pestki dyni – kolejne źródło magnezu.

Zadbaj o odpowiednią muzykę

Do pisania przygotuj sobie playlistę, która pomoże Ci się skoncentrować i nakłoni Cię do pisania. Najlepiej wiesz, jakie utwory muzyczne dodają Ci energii :).

Sprawdź, https://born-to-create.pl/jak-znalezc-czas-na-pisanie-ksiazki-bloga/jak znaleźć czas na pisanie.

Weź odprężającą kąpiel

Zmęczenie podczas tworzenia często znika jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki po orzeźwiającej kąpieli. Mięśnie się relaksują, a szum spływającej wody pozwala ukoić zmysły. W moim przypadku pod prysznicem przychodzą mi do głowy najlepsze pomysły!

Weź wakacje od pisania! To też dobry sposób na zdrowy odpoczynek

Gdy czujesz wyczerpanie i zmęczenie umysłowe, a brak chęci do pisania wywołuje w Tobie stres, zaplanuj sobie żelazny odpoczynek od tworzenia. Nabierzesz nowych sił oraz znajdziesz genialne pomysły, jeśli:

1. Zmienisz otoczenie – nie musisz jechać na drugi koniec świata, aby się zregenerować. Nie możesz jednak spędzić urlopu w domu, jeśli nie potrafisz się oprzeć sięgnięciu po komputer i otwarciu edytora tekstowego,
2. Wyzbędziesz się codziennej rutyny – powtarzanie tych samych czynności po jakimś czasie staje się dla nas męczące. Na wakacjach od pisania wyrób sobie nowe nawyki (np. rozpoczęcie dnia od szklanki soku na balkonie), które będą Ci się dobrze kojarzyć,
3. Zaplanujesz swoje wakacje – przed urlopem od pisania wymyśl, co chciałbyś robić. Jeśli planujesz wyjazd, to opracuj plan zwiedzania, trasy spacerowe czy trekkingowe. Jeśli tego nie zrobisz, dopadnie Cię nuda, która tylko powiększy Twoje znużenie,
4. Spróbujesz czegoś nowego – nie musisz być super otwartym na nowe doznania, aby doświadczyć nowych rzeczy. Zjedź po prostu inną pizzę lub zmień pensjonat, w którym spędzasz urlop,
5. Nie odetniesz się od myśli o książce – jeśli w toku swobodnych rozmyślań skierujesz swoje myśli ku pisaniu, nie wzbraniaj się przed nimi. Poświęć im chwilę, a może coś ciekawego wpadnie Ci do głowy,
6. Pozwolisz sobie na chwilę lenistwa – urlopując się od pisania, nie musisz mieć wyrzutów sumienia, że nie robisz kompletnie nic konstruktywnego. Pozwól sobie na chillout,
7. Nie zadręczysz się obowiązkami – staraj się nie myśleć o tym, co będziesz miał do zrobienia, kiedy Twój urlop od pisania się skończy.

Zmęczenie podczas pisania potęguje brak chęci do pisania!

Czasami brak deadline’u albo jasno ustalonego celu nie wpływa pozytywnie na naszą motywację. A jeśli nie ma motywacji, wtedy i zwiększa się poczucie zmęczenia, ponieważ dajemy podświadomie sobie sygnał, że zamiast „męczyć” się podczas tworzenia książki, lepiej od razu poświęcić się mniej wymagającym zajęciom. Wyznaczanie terminów często ogranicza lenistwo i zwiększa chęć do pisania. Jednak jeśli jesteś przeciążony pracą umysłową, zwolnij tempo i zafunduj organizmowi zdrowy odpoczynek. Inaczej się nie da – ciało kiedyś upomni się o czas, który powinieneś poświęcić na regenerację. I lepiej, żeby było to na Twoich warunkach, niż sprowadziło się to do pobytu w szpitalu.

Źródła i dodatkowe informacje:

• https://swps.pl/centrum-prasowe/informacje-prasowe/34256-co-proboje-nam-powiedziec-mozg-kiedy-odczuwamy-zmeczenie