Redakcja i korekta książki – najtrudniejszy etap procesu wydawniczego dla pisarza?

Wydając powieść w wydawnictwie lub samodzielnie w modelu self-publishingu, czeka nas jeden z najmniej przyjemnych etapów – weryfikacja poprawności treści. Pod lupę brane są nie tylko literówki, gramatyka czy stylistyczne błędy językowe. Sprawdzeniu polega także spójność i logika fabuły. Redakcja i korekta książki mogą rozsierdzić każdego pisarza. Przynajmniej mnie doprowadziły do szewskiej pasji :). Jednak gdy opadnie pierwsza złość, dostrzegamy zalety tego elementu procesu wydawniczego. Na podstawie swoich doświadczeń zdobytych podczas korekty Oddechu Śmierci i Pogranicznika, podzielę się z Tobą kilkoma radami, byś lepiej niż ja poradził sobie z redakcją swojego dzieła.

Redakcja a korekta książki – czym się różnią i na czym polegają?

Zacznijmy od wyjaśnienia tych dwóch pojęć. Warto się nad nimi pochylić, ponieważ często są ze sobą mylone lub też utożsamiane, a tak naprawdę redaktorzy i korektorzy koncentrują się na nieco innych elementach tekstu podczas jego weryfikacji.

Czym jest redakcja książki?

Redagowanie powieści polega na wyłapywaniu błędów gramatycznych, stylistycznych, składniowych, logicznych. Redaktor ocenia także spójność fabuły powieści, pochyla się nad jej chronologią, zastosowanym słownictwem, może także sugerować zmiany dotyczące charakterologii bohaterów, ich zachowania, sposobu bycia. Analizie podlega również przystępność tekstu dla grupy docelowej.

Sprawdź, jak stworzyć bohatera książki.

Na czym polega korekta książki?

Po redakcji powieści następuje jej korekta, która to stanowi sprawdzenie treści pod względem technicznym – literówek, błędów interpunkcyjnych, fleksyjnych czy ortograficznych. Korektor bierze na warsztat tekst przepracowany przez autora i reaktora, wyłapując mankamenty, które umknęły podczas redakcji powieści. Korektę często przeprowadza się już po składzie książki, czyli na treści przygotowanej do druku.

Sprawdź też, na czym polega recenzja książki przed wydaniem.

Redaktor czy korektor – z kim najczęściej współpracuje pisarz?

To zależy od modelu finansowania książki. Jeśli zdecydowałeś się na self-publishing (dowiedz się również, jak sfinansować wydanie książki), możesz wybrać redakcję, korektę lub obie opcje. Ze względu na koszty twórcy często inwestują tylko w techniczne sprawdzenie treści. W takim przypadku współpracują jedynie z korektorem. Zakres konsultacji jest raczej ograniczony – korektor sprawdza tekst, sugeruje wprowadzenie zmian i na tym praca nad powieścią się kończy.

Natomiast w przypadku wydania książki przez dobre wydawnictwo, Twoja powieść przejdzie oba etapy, a Ty większość maili wymienisz z redaktorem. Taka osoba, oprócz wskazania mankamentów językowych, podpowie Ci, jak zmienić fabułę i styl wypowiedzi, aby tekst stał się lepszy. Naniesie także swoje subiektywne poprawki, które nie zawsze przypadną Ci do gustu.

Dlaczego korekta książki to najtrudniejszy etap procesu wydawniczego?

Napisałeś powieść. Jesteś zadowolony ze swojej pracy, uważasz ją za swoje najlepsze dzieło. Nie chcąc popadać w narcystyczny samozachwyt, podrzucasz ją zaufanym recenzentom, by ocenili ją obiektywnie. Są zachwyceni fabułą, bohaterami, zaskakującym zakończeniem powieści. Z duszą na ramieniu przygotowujesz się propozycję wydawniczą i rozsyłasz maile do wydawnictw. Po kilku miesiącach otrzymujesz ofertę współpracy od jednego z uznanych wydawców. Umierasz z radości! Rozpoczynają się prace nad wydaniem książki, aż w końcu ląduje ona u korektora. Po kilku tygodniach na swojej skrzynce pocztowej odnajdujesz wiadomość z plikiem. Twój tekst jest cały pokreślony, a Ty już powoli dostajesz białej gorączki na myśl o przebrnięciu przez wszystkie zmiany.

Sprawdź, jak napisać zakończenie książki.

Tak to mniej więcej wyglądało w moim przypadku. Podczas pierwszych 3 dni akceptowania i odrzucania poprawek w powieści Pogranicznik chodziłam strasznie zdenerwowana i zarazem zrozpaczona. Byłam wściekła przede wszystkim na siebie, że tak „zły tekst” stworzyłam. A że uważam się za osobę, która dobrze pisze, początkowo przyjęłam to za osobistą porażkę. Rozkładając jednak te emocje i uczucia na czynniki pierwsze, można znaleźć konkretne przyczyny odpowiadające za to, że korekta książki jest trudnym etapem dla autora.

Pisarze źle znoszą redakcję książki z kilku powodów

1. Traktują powieść jak swoje „dziecko” – rodzice, nawet jak zauważają wady swoich pociech, nie lubią, kiedy inni zwracają na nie uwagę.
2. Nie mają zaufania do redaktorów – bardzo często autorzy traktują redaktorów i korektorów jako osoby, które wprowadzają zmiany dla samego wprowadzania zmian, by w ten sposób pokazać efekty swojej pracy.
3. Są indywidualistami i nie lubią, kiedy ktoś im mówi, co mają robić – zmiany w treści, szczególnie te bardziej subiektywne, odnoszące się do stylu czy wartkości fabuły, czasami odbierane są jako próba ukierunkowania sposobu pisania.
4. Uważają się za osoby, które potrafią dobrze pisać – jeśli ktoś im wskazuje błędy, odbierają to jako atak na swoje umiejętności.
5. Nie chcą, żeby ktoś ingerował w ich styl – niektóre poprawki mogą nie pasować do stylu autora, bo redaktorzy mają swój własny, a nie zawsze też do końca wiedzą, jakim jeszcze słownictwem operuje pisarz.
6. Nie potrafią podejść samokrytycznie do swojego tekstu – trudno zaakceptować, że książka dobrze oceniona przez wydawcę, może zawierać błędy, których nie przepuści do druku redaktor.
7. Już tyle razy czytali swoją książkę, że nie widzą wskazanych błędów – nie chodzi mi tutaj o literówki, z którymi żaden autor nie będzie się spierał, a raczej o ślepotę na przydługie opisy, fragmenty spowalniające akcję, zbyt rozbudowane przemyślenia bohaterów. Dla pisarzy wszystko, co napisali, wydaje się wartościowe dla fabuły książki.

Powyższe punkty można spiąć dodatkowo stwierdzeniem, że ogólnie jako ludzie nie lubimy być krytykowani. W zależności od osobowości różnie reagujemy na ocenę: wypieramy ją, buntujemy się, popadamy w depresję lub wściekłość. Należy jednak pamiętać, że istnieje coś takiego jak konstruktywna krytyka, a dobrze przeprowadzona redakcja i korekta książki właśnie się do niej zalicza.

A może potrzebujesz konsultacji pisarskich? Sprawdź ofertę!

Jak dobrze poradzić sobie z redakcją i korektą powieści?

Zachęcam Cię, abyś zerknął na mój wpis o tym, jak radzić sobie z krytyką książki. W nim co prawda podpowiadam, jak uporać się z nieprzychylnymi opiniami recenzentów, ale przedstawione tam wskazówki pomogą Ci także podczas redakcji i korekty powieści. Szczególnie przydatna jest znajomość etapów żałoby (zaprzeczenie, gniew, targowanie się, depresja oraz akceptacja), które musisz przejść, aby zrozumieć, skąd bierze się u Ciebie bunt i wściekłość na myśl o poprawkach w książce. Dodatkowo poniżej porzucam kilka dedykowanych porad.

Każdy ma prawo popełniać błędy

Mimo że dobrze piszę artykuły na strony internetowe, wiem, jak pisać skuteczne teksty na bloga, koryguję treści od copywriterów i na 5 napisałam pracę magisterską, wciąż brakuje mi słownikowej wiedzy dotyczącej poprawnej polszczyzny. Zdaję też sobie sprawę, że część błędów w moich książkach pojawia się z powodu zapożyczeń z mowy potocznej. Znając swoje ograniczenia, musiałam sama ze sobą przepracować to, że mój warsztat pisarski nie dorównuje umiejętnościom najbardziej poczytnych pisarzy. To jednak nie oznacza, że jestem beznadziejna w pisaniu. Po prostu dużo muszę się jeszcze nauczyć.

Redaktor i korektor chcą z Twojego dzieła zrobić arcydzieło

Redaktor nie chce zmienić Twojej książki na własną modłę. Nie zamierza pozacierać Twojego stylu i pozostawić po sobie śladu. Jego zadanie polega na wyłapaniu wszystkich błędów, sprawdzeniu logiki powieści, zasugerowaniu Ci zmian, które zostaną lepiej odebrane przez czytelników. Nie chcesz przecież, aby osoby czytające Twoją powieść zamiast na niesamowicie skomponowanej akcji koncentrowały się na mankamentach składniowych, prawda?

Potraktuj korektę książki jako okazję do doskonalenia warsztatu pisarskiego

Jeśli tak jak ja nie masz wykształcenia polonistycznego, uwagi redaktora potraktuj jako okazję do nauki. Dopytuj, dlaczego zostały wprowadzone określone zmiany, z czego wynikają poprawki. Zapisuj sobie wyjaśnienia i odpowiedzi, aby w ten sposób doskonalić swój warsztat pisarski.

Spójrz na swój tekst oczami wnikliwego czytelnika

Redaktora możesz potraktować jako jednego ze swoich czytelników, obeznanego w typie powieści, którą napisałeś, wnikliwego i doszukującego się dziury w całym. Jeśli któryś z napisanych przez Ciebie fragmentów podczas korekty został wykreślony, przeczytaj go na spokojnie, ze świeżą głową i zastanów się, czy nie jest to faktycznie dobra zmiana, która zdynamizuje akcję.

Nie pastw się nad sobą i przejdź przez korektę jak najszybciej

Nie ma co popadać w depresyjny nastrój, dlatego że tekst został pokreślony przez korektora. Ucz się na swoich błędach, a następnym razem będzie już lepiej. Ja np. po redakcji Oddechu Śmierci dowiedziałam się, jak poprawnie zapisywać dialogi w powieści, dzięki czemu w Pograniczniku prawidłowo zamieszczałam rozmowy bohaterów. Polecam Ci także zmierzyć się z redakcją książki jak najszybciej. Przepracuj tekst, by przejść do bardziej przyjemnych etapów procesu wydania książki.

Redakcja książki nie podważa umiejętności pisarskich, ale je szlifuje!

Poprawki treści potrafią wzbudzać wiele, najczęściej negatywnych emocji. Pozłość się chwilę, a następnie bez obiekcji, uprzedzeń i myśli w stylu „co ten redaktor tu mi wstawił” przejdź do analizy wszystkich zmian. Jeśli będziesz miał przyjemność współpracować z dobrym i rzetelnym korektorem, bardzo dużo się od niego nauczysz, a kolejna powieść będzie zdecydowanie lepsza!